Griekse architectuur
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Griekse architectuur is de bouwstijl die zich ontwikkelde in het oude Griekenland, gekenmerkt door het gebruik van zuilenorden zoals de Dorische, Ionische en Korinthische stijl, en het streven naar harmonie en evenwicht.
Omschrijving
De oud-Griekse architectuur bestrijkt een periode van ongeveer 900 v.Chr. tot de 1e eeuw n.Chr., hoewel de monumentale bouwkunst zich met name vanaf de 7e eeuw v.Chr. ontwikkelde. Kenmerkend zijn de indrukwekkende tempels met zuilen, die aanvankelijk uit hout werden opgetrokken en later in duurzame natuursteen, zoals kalksteen en marmer. De Grieken maakten hierbij gebruik van staande en liggende delen (architraafbouw), in tegenstelling tot de latere gewelfbouw van de Romeinen. De architectuur is vooral bekend door openbare gebouwen zoals tempels en theaters, maar ook door woningen die vaak rond een binnenplaats waren gebouwd.
Zuilenorden
De Griekse architectuur is sterk verbonden met de ontwikkeling van verschillende zuilenorden. De drie belangrijkste zijn de Dorische, Ionische en Korinthische orde. De Dorische stijl, ontstaan rond de 7e eeuw v.Chr., kenmerkt zich door eenvoudige, massieve zuilen zonder voetstuk met verticale strepen (cannelures). De Ionische stijl, ontwikkeld halverwege de 6e eeuw v.Chr., is eleganter, heeft wel een voetstuk en een kapiteel met naar beneden hangende krullen (voluten). De Korinthische stijl, de jongste van de drie uit eind 5e eeuw v.Chr., is het meest gedecoreerd, met kapitelen versierd met acanthusbladeren. De stijlkenmerken zijn vooral duidelijk te onderscheiden aan het kapiteel, het bovenste deel van de zuil.
Bouwwerken
De Grieken bouwden diverse soorten bouwwerken, waarbij tempels een centrale rol speelden als 'huizen' voor hun goden en vaak ook als schatkamers. Bekende voorbeelden zijn het Parthenon, het Erechtheion en de tempel voor Nikè op de Akropolis in Athene. Naast tempels bouwden de Grieken ook theaters, stadions, stoa's (zuilengalerijen, vaak gebruikt als marktplaats) en bescheiden woningen met een binnenplaats.
Vergelijkbare termen
Romeinse architectuur
Gebruikte bronnen: